សូមស្វាគមន៍មកកាន់បញ្ញាសិប្បនិម្មិតកម្ពុជា

អត្ថបទព័ត៌មាន និងព្រឹត្តិការណ៍

អត្ថបទព័ត៌មាន និងព្រឹត្តិការណ៍

សិក្ខាសាលាពិនិត្យស៊ីជម្រៅលើសេចក្តីព្រាងយុទ្ធសាស្រ្តជាតិស្តីពីបញ្ញាសិប្បនិម្មិត

April 22, 2025 2025/04/22 Sreynit No Comments

នាថ្ងៃទី៧-៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥ ក្រសួងប្រៃសណីយ៍និងទូរគមនាគមន៍ (ក.ប.ទ.) បានរៀបចំសិក្ខាសាលាពិនិត្យស៊ីជម្រៅលើសេចក្ដីព្រាង “យុទ្ធសាស្ត្រជាតិស្ដីពីបញ្ញាសិប្បនិម្មិត” ដោយមានកិច្ចសហការនិងការគាំទ្រពីគណៈកម្មការសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិសម្រាប់តំបន់អាស៊ីនិងប៉ាស៊ីហ្វ៊ិក (United Nations Economic and Social Commission for Asia and the Pacific – UN-ESCAP)។ សិក្ខាសាលានេះ ប្រព្រឹត្តទៅក្រោមអធិបតីភាព ឯកឧត្ដម កែវ សុទ្ធិ រដ្ឋលេខាធិការ ក.ប.ទ. និងមានការចូលរួមរបស់ លោកស្រី Tiziana Bonapace ប្រធាននាយកដ្ឋានបច្ចេកវិទ្យាគមនាគមន៍និងព័ត៌មាននិងការកាត់បន្ថយហានិភ័យគ្រោះមហន្តរាយនៃ UN-ESCAP ទីប្រឹក្សាលំដាប់អន្តរជាតិ ប្រតិភូពីនាយកដ្ឋានពាក់ព័ន្ធនៃ UN-ESCAP ព្រមទាំងថ្នាក់ដឹកនាំ មន្ត្រីបច្ចេកទេស និងមន្ត្រីគោលនយោបាយពីគ្រប់អង្គភាពពាក់ព័ន្ធរបស់ ក.ប.ទ.។ សិក្ខាសាលាពិនិត្យស៊ីជម្រៅនេះ មានគោលបំណងពិភាក្សាលម្អិតលើសេចក្ដីព្រាង “យុទ្ធសាស្ត្រជាតិស្ដីពីបញ្ញាសិប្បនិម្មិត” ដែលក្រុមការងារ ក.ប.ទ. បានរៀបចំអស់រយៈពេលជាងមួយឆ្នាំតាមរយៈកិច្ចប្រជុំផ្ទៃក្នុងចំនួន១២លើក ដើម្បីធ្វើឱ្យសេចក្ដីព្រាងនេះកាន់តែមានភាពល្អប្រសើរ មានសង្គតិភាពជាមួយនឹងរបៀបវារៈគោលនយោបាយជាតិនិងស្របតាមនិន្នាការតំបន់និងអន្តរជាតិ។ អង្គសិក្ខាសាលាបានពិភាក្សាស៊ីជម្រៅលើគ្រប់ផ្នែកនៃសេចក្ដីព្រាងយុទ្ធសាស្ត្រ រួមមានចក្ខុវិស័យ ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីបញ្ញាសិប្បនិម្មិត និងយុទ្ធសាស្ត្រជាអាទិភាព ព្រមទាំងវិធីសាស្ត្រជំរុញឱ្យយុទ្ធសាស្ត្រនេះអនុវត្តបានប្រកបដោយជោគជ័យ សំដៅទាញយកផលប្រយោជន៍ជាអតិបរមា […]

អានបន្ថែម

ការមកដល់របស់ម៉ាស៊ីនស្វែងរកបែបបញ្ញាសិប្បនិមិ្មត (AI Search Engines)

March 4, 2025 2025/03/04 Lengheang No Comments

នាសម័យបច្ចុប្បន្ននេះ វត្តមានបញ្ញាសិប្បនិម្មិត (AI) បានផ្លាស់ប្តូរទាំងស្រុងនូវរបៀបដែលយើងស្វែងរកព័ត៌មាននៅលើអ៊ីនធឺណិត។ ជាពិសេស បញ្ញាសិប្បនិម្មិត (AI) បានផ្លាស់ប្តូរម៉ាស៊ីនស្វែងរកបែបបុរាណ (Traditional Search Engines) ទៅជាម៉ាស៊ីនស្វែងរកបែបបញ្ញាសិប្បនិម្មិត (AI Search Engines) ថ្មីដែលធ្វើឱ្យការស្វែងរកព័ត៌មានកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព។ ការស្វែងរកព័ត៌មានបានលឿន និងត្រឹមត្រូវគឺមានសារៈសំខាន់ណាស់។ ម៉ាស៊ីនស្វែងរកបែបបុរាណ (Traditional Search Engines) បានប្រើការផ្គូផ្គងពាក្យគន្លឹះដែលដូចគ្នា និងបញ្ជូនមកវិញនូវតំណភ្ជាប់ទាំងអស់ដែលមានពាក្យជាក់លាក់ ឬខ្លឹមសារពាក់ព័ន្ធ និងមិនពាក់ព័ន្ធជាច្រើន។ ប៉ុន្តែម៉ាស៊ីនស្វែងរកបែបបញ្ញាសិប្បនិម្មិត (AI Search Engines) មានសមត្ថភាពលើសពីការផ្គូផ្គងពាក្យគន្លឹះ ដោយផ្តល់នូវវិធីសាស្រ្តថ្មីសម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់ក្នុងការស្រាវជ្រាវ ស្វែងរក និងពិនិត្យមើលអត្ថបទនៅលើអ៊ីនធឺណិតកាន់តែលឿន និងងាយស្រួលជាងមុន។ ជាមួយនឹងសមត្ថភាពវិភាគអត្ថបទ សំណួរ និងស្វែងយល់ពីចេតនារបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដើម្បីរផ្តល់លទ្ធផលដែលពាក់ព័ន្ធទៅនឹងអ្វីដែលពួកគេចង់បាន។ ម៉ាស៊ីនស្វែងរកបែបបញ្ញាសិប្បនិម្មិត (AI Search Engines) ទាំង ៥ ដែលឈានមុនគេ ១. Google Gemini Google Gemini ប្រើប្រាស់ម៉ូដែលបញ្ញាសិប្បនិម្មិតកម្រិតខ្ពស់ (Advanced AI Models) ដែលអាចឆ្លើយសំណួរ សង្ខេបអត្ថបទ […]

អានបន្ថែម

ប្រវត្តិនៃបញ្ញាសិប្បនិម្មិត(AI)

February 27, 2025 2025/02/27 Monyneth Sok No Comments

អ្វីទៅជាបញ្ញាសិប្បនិម្មិត? បញ្ញាសិប្បនិមិត្ត (AI) គឺជាបច្ចេកវិទ្យាដែលអាចឱ្យកុំព្យូទ័រ និងម៉ាស៊ីនអាចមានសមត្ថភាពដូចមនុស្ស រួមមានការរៀនសូត្រ ការដោះស្រាយបញ្ហា ការសម្រេចចិត្ត ភាពច្នៃប្រឌិត និងស្វ័យភាព។ ប្រវត្តិនៃបញ្ញាសិប្បនិម្មិត គំនិតនៃ “ម៉ាស៊ីនដែលគិត” មានតាំងពីសម័យក្រិកបុរាណមកម្ល៉េះ។ ប៉ុន្តែចាប់តាំងពីការមកដល់នៃកុំព្យូទ័រអេឡិចត្រូនិក ព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់ៗ និងដំណាក់កាលសំខាន់ៗក្នុងការវិវត្តន៍នៃ AI រួមមាន៖ ឆ្នាំ1950៖ លោក Alan Turing បានចុះផ្សាយ “Computing Machinery and Intelligence” ដោយណែនាំការធ្វើ Turing Test ដ៏ល្បីល្បាញដើម្បីកំណត់ថាតើម៉ាស៊ីនអាចមានភាពវៃឆ្លាតដូចមនុស្សដែរឬទេ។ ឆ្នាំ 1956៖ លោក John McCarthy បានបង្កើតពាក្យ “បញ្ញាសិប្បនិម្មិត(AI)” នៅក្នុងសន្និសីទ AI លើកដំបូងនៅមហាវិទ្យាល័យ Dartmouth ដែលនាំទៅដល់ការបង្កើតកម្មវិធី AI ដំបូងបង្អស់គឺ “ទ្រឹស្តីតក្កវិជ្ជា – Logic Theorist”។ ឆ្នាំ 1967៖ Neural networks បានទទួលភាពលេចធ្លោនៅពេលដែល […]

អានបន្ថែម

វិធីសាស្ត្រការពារខ្លួនពីឧបាយកលឆបោកដោយការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាបញ្ញាសិប្បនិម្មិត

February 27, 2025 2025/02/27 Monyneth Sok No Comments

ក្រសួងប្រៃសណីយ៍និងទូរគមនាគមន៍ (ក.ប.ទ.) សូមជម្រាបជូនសាធារណជនទាំងអស់មេត្តាជ្រាបថា ស្របពេលដែលបច្ចេកវិទ្យាកំពុងអភិវឌ្ឍឥតឈប់ឈរ ការឆបោកកាន់តែមានច្រើនដែលជាបញ្ហាសកលកំពុងកើនឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់។ ថ្មីៗនេះ ក្រុមឆបោកបានប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាបញ្ញាសិប្បនិម្មិត (AI) ក្នុងការបោកប្រាស់ តាមប្រព័ន្ធទូរសព្ទ ក៏ដូចជាប្រព័ន្ធទូរគមនាគមន៍ផ្សេងៗ ដើម្បីឱ្យអ្នកផ្ទេរប្រាក់ឬចែករំលែកទិន្នន័យសំខាន់ៗមួយចំនួន ដោយក្លែងបន្លំជាការសន្ទនាសំឡេង រូបភាព ឬវីដេអូដែលមានមុខមាត់ពិតរបស់សមាជិកគ្រួសារ មិត្តភក្តិ ឬអ្នកស្គាល់គ្នា ដែលធ្វើឱ្យមានការពិបាកក្នុងការកំណត់អត្តសញ្ញាណថាពិត ឬក្លែងក្លាយ។ សូមចុចអានបន្ត

អានបន្ថែម

តើ LangChain គឺជាអ្វី?

February 13, 2025 2025/02/13 Admin No Comments

LangChain គឺជាក្របខ័ណ្ឌដែលត្រូវបានរចនាឡើងជាពិសេសសម្រាប់ការបង្កើតកម្មវិធីជាមួយម៉ូដែលភាសាធំ (LLMs)។ វាផ្តល់នូវសំណុំឧបករណ៍ម៉ូឌុល និងអាចពង្រីកបាន ដែលសម្រួលដំណើរការនៃការភ្ជាប់ LLMs ទៅប្រភពទិន្នន័យផ្សេងទៀត ការគ្រប់គ្រងprompts និងការបង្កើតលំហូរការងារស្មុគស្មាញ។ LangChain អាចដោះស្រាយបញ្ហានៃការប្រើប្រាស់ LLMs ដោយផ្តល់ជូន៖ ហេតុអ្វីបានជា LangChain មានសារៈសំខាន់? ការធ្វើអន្តរកម្មដោយផ្ទាល់ជាមួយ LLMs អាចមានភាពស្មុគ្រស្មាញ។ អ្នកត្រូវការបង្កើត prompt ជាក់លាក់ គ្រប់គ្រងការហៅ API និងដោះស្រាយការឆ្លើយតប។ LangChain សម្រួលដំណើរការនេះយ៉ាងរលូន ៖ ករណីប្រើប្រាស់សម្រាប់ LangChain LangChain មានសមត្ថភាពធំធេងណាស់ ទាំងនេះគឺជាឧទាហរណ៍មួយចំនួនក្នុងការប្រើប្រាស់៖ ការចាប់ផ្តើមជាមួយ LangChain LangChain គឺមានភាពងាយស្រួលក្នុងការរៀន និងប្រើប្រាស់ណាស់។ Langchain មានឯកសារនិងឧទាហរណ៍ជាច្រើនដើម្បីងាយស្រួលក្នុងការចាប់ផ្តើម។ អ្នកអាចដំឡើង LangChain ដោយប្រើ pip៖ Bash pip install langchain បន្ទាប់មក អ្នកអាចចាប់ផ្តើមស្វែងរកសមាសភាគផ្សេងៗ និងបង្កើតកម្មវិធី LLM ដោយខ្លួនឯងបាន។

អានបន្ថែម

ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្រ្តី ជា វ៉ាន់ដេត ចូលរួមជាវាគ្មិនក្នុងកិច្ចពិភាក្សា ក្នុងកម្មវិធីកម្រិតរដ្ឋមន្រ្តី ដែលរៀបចំដោយអង្គការយូណេស្កូ

February 12, 2025 2025/02/12 Admin No Comments

ប៉ារីស៖ នៅថ្ងៃទី១១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៥ ឯកឧត្តម ជា វ៉ាន់ដេត រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងប្រៃសណីយ៍និងទូរគមនាគមន៍ ចូលរួមជាវាគ្មិនក្នុងកិច្ចពិភាក្សាកម្រិតរដ្ឋមន្រ្តី ស្តីពីការវាយតម្លៃភាពរួចរាល់ផ្នែកសីលធម៌បញ្ញាសិប្បនិម្មិត (AI Ethics Readiness Assessment Methodology – RAM) ដែលរៀបចំដោយអង្គការយូណេស្កូ ក្រោមប្រធានបទ “ការរៀបចំបញ្ញាសិប្បនិម្មិតសម្រាប់សកលលោក និងរៀបចំសកលលោកសម្រាប់បញ្ញាសិប្បនិម្មិត” (Preparing AI for the World. Prepare the World for AI) ក្នុងអំឡុងពេលនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលស្តីពីបញ្ញាសិប្បនិម្មិត។ កិច្ចពិភាក្សានេះ មានគោលបំណងចែករំលែកឧត្តមានុវត្តន៍ យុទ្ធសាស្រ្ត គោលនយោបាយ និងបទពិសោធល្អៗ ព្រមទាំងពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងការធ្វើអភិបាលកិច្ចបញ្ញាសិប្បនិម្មិត ក្នុងចំណោមប្រទេសដែលចូលរួម… សូមចុចអានបន្ត

អានបន្ថែម

ឯកឧត្ដមរដ្ឋមន្ត្រី ជា វ៉ាន់ដេត ទទួលជំនួបសម្ដែងការគួរសមពីសំណាក់ លោកស្រី Gabriela Ramos នាយិកា អង្គការយូណេស្កូ ក្នុងឱកាសចូលរួម “កិច្ចប្រជុំកំពូលស្តីពីបញ្ញាសិប្បនិម្មិត”

February 12, 2025 2025/02/12 Admin No Comments

ប៉ារីស៖ នៅថ្ងៃទី១០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៥ ឯកឧត្ដម ជា វ៉ាន់ដេត រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងប្រៃសណីយ៍និងទូរគមនាគមន៍បានទទួលជំនួបសម្ដែងការគួរសមពីសំណាក់ លោកស្រី Gabriela Ramos នាយិកាអង្គការយូណេស្កូ ទទួលបន្ទុកវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមនិងមនុស្ស ក្នុងឱកាសថ្ងៃទីមួយនៃ “កិច្ចប្រជុំកំពូលស្តីពីបញ្ញាសិប្បនិម្មិត” នៅក្រុងប៉ារីស សាធារណរដ្ឋបារាំង។ ក្នុងជំនួបនេះ ឯកឧត្ដមរដ្ឋមន្ត្រីនិងលោកស្រីនាយិកាបានពិភាក្សាលើបញ្ហាសំខាន់ៗ… សូមចុចអានបន្ត

អានបន្ថែម

ឯកឧត្ដមរដ្ឋមន្ត្រី ជា វ៉ាន់ដេត ចូលរួមកិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីនៃ “ភាពជាដៃគូសកលលើបញ្ញាសិប្បនិម្មិត” ជាមួយឥស្សរជនតំណាងជាង ៦០ប្រទេសនិងអង្គការអន្តរជាតិ

February 10, 2025 2025/02/10 Monyneth Sok No Comments

ប៉ារីស៖ នៅថ្ងៃទី៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៥ ឯកឧត្ដម ជា វ៉ាន់ដេត រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងប្រៃសណីយ៍និងទូរគមនាគមន៍តំណាងដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់ សម្ដេចធិបតីនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានអញ្ជើញចូលរួម “កិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីនៃភាពជាដៃគូសកលលើបញ្ញាសិប្បនិម្មិត” (Ministerial Meeting of the Global Partnership on Artificial Intelligence) នៅទីស្ដីការក្រសួងការបរទេសនៃសាធារណរដ្ឋបារាំង។ កិច្ចប្រជុំនេះមានការចូលរួមពីរដ្ឋមន្ត្រីនិងឥស្សរជននៃប្រទេសជាសមាជិកនៃភាពជាដៃគូសកលលើបញ្ញសិប្បនិម្មិត… សូមចុចអានបន្ត

អានបន្ថែម

តើម៉ូដែលភាសាធំ (LLM) គឺជាអ្វី?

February 7, 2025 2025/02/07 Admin No Comments

ម៉ូដែលភាសាធំ Large Language Models (LLM)៖ កម្លាំងចលករថ្មីក្នុងវិស័យបញ្ញាសិប្បនិម្មិត នៅក្នុងយុគសម័យបច្ចេកវិទ្យាដែលកំពុងរីកចម្រើនឥតឈប់ឈរនេះ ម៉ូដែលភាសាធំ (LLM) បានក្លាយជាកម្លាំងចលករដ៏សំខាន់មួយក្នុងការអភិវឌ្ឍវិស័យបញ្ញាសិប្បនិម្មិត (AI)។ តើ LLM គឺជាអ្វី? តើវាមានសារៈសំខាន់អ្វីខ្លះ? តើម៉ូដែលភាសាធំ (LLM) គឺជាអ្វី? ម៉ូដែលភាសាធំ (LLM) គឺជាប្រភេទនៃកម្មវិធី AI ដែលត្រូវបានរចនាឡើងដើម្បីអាចយល់ និងបង្កើតភាសារបស់មនុស្សបាន។ LLM ត្រូវបានបង្ហាត់បង្រៀនដោយសំណុំទិន្នន័យដ៏ធំនៃអត្ថបទ(អក្សរ) និងកូដ ដែលវាអាចស្វែងយល់ពីលំនាំ(pattern) និងរចនាសម្ព័ន្ធដ៏ស្មុគស្មាញនៃភាសារបស់មនុស្ស។ ការបង្ហាត់បង្រៀននេះជួយឱ្យ LLM អាចធ្វើការងារជាច្រើនដូចជា ការបកប្រែភាសា ការសង្ខេបអត្ថបទ ការសរសេរអត្ថបទ និងឆ្លើយសំណួរ។ ដំណើរការរបស់ LLM LLM ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅលើប្រភេទនៃ neural network ដែលគេហៅថា transformer model ។ ម៉ូដែលទាំងនេះមានសមត្ថភាពក្នុងការដំណើរការទិន្នន័យតាមលំដាប់លំដោយ ដូចជាអត្ថបទជាដើម ដោយការបំបែកអត្ថបទទៅជាឯកតាតូចៗ ដូចជាពាក្យ ឬអនុពាក្យ បន្ទាប់មកវិភាគទំនាក់ទំនងរវាងឯកតាទាំងនោះ។ ការធ្វើបែបនេះអនុញ្ញាតឱ្យម៉ូដែលស្វែងយល់ពីអត្ថន័យ និងបរិបទនៃប្រយោគ ឬកថាខណ្ឌ។ […]

អានបន្ថែម

មគ្គុទេសក៍បន្ថែមរបស់អាស៊ានស្ដីពីអភិបាលកិច្ចនិងសីលធម៌បញ្ញាសិប្បនិម្មិត សម្រាប់បញ្ញាសិប្បនិម្មិតបង្កើតមាតិកា (Expanded ASEAN Guide on AI Governance and Ethics – Generative AI)

January 31, 2025 2025/01/31 Monyneth Sok No Comments

មគ្គុទេសក៍បន្ថែមរបស់អាស៊ានស្ដីពីអភិបាលកិច្ចនិងសីលធម៌បញ្ញាសិប្បនិម្មិត សម្រាប់បញ្ញាសិប្បនិម្មិតបង្កើតមាតិកា (Expanded ASEAN Guide on AI Governance and Ethics – Generative AI) ត្រូវបានអនុម័តនៅកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីឌីជីថលអាស៊ាន (ADGMIN)លើកទី៥ នៅខែមករា ឆ្នាំ2025 ថ្មីៗនេះ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការរីកដុះដាលនៃ GenAI ។ មគ្គុទេសក៍បន្ថែមនេះផ្តល់នូវទិដ្ឋភាពនៃកាលានុវត្តភាព និងហានិភ័យនៃ GenAI និងផ្តល់អនុសាសន៍ជាច្រើនលើសកម្មភាពគោលនយោបាយសម្រាប់ប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានដើម្បីគាំទ្រដល់ការចាប់យកប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពនិងការទទួលខុសត្រូវ។ អនុសាសន៍ទាំងនេះបានសង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់នៃការលើកកម្ពស់អត្ថប្រយោជន៍របស់ GenAI ស្របពេលអនុវត្តវិធានការការពារនិងកាត់បន្ថយហានិភ័យ ដើម្បីធានានូវសុវត្ថិភាពដល់អ្នកប្រើប្រាស់។ គួររំលឹកថា មគ្គុទេសក៍បន្ថែមនេះជាការបំពេញបន្ថែមលើ “មគ្គុទេសក៍អាស៊ានស្ដីពីអភិបាលកិច្ចនិងសីលធម៌បញ្ញាសិប្បនិម្មិត (ASEAN Guide on AI Governance and Ethics)” ដែលបានអនុម័តនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីឌីជីថលអាស៊ានលើកទី៤ កាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ សម្រាប់គ្រឹះស្ថានក្នុងតំបន់អនុវត្តដោយស្ម័គ្រចិត្តក្នុងការរចនា អភិវឌ្ឍ និងដាក់ឱ្យប្រើប្រព័ន្ធ AI បែបប្រពៃណី ប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ។ សូមចុចលើតណភ្ជាប់ដើម្បីអានឬទាញយកឯកសារមគ្គុទេសក៍៖ https://asean.org/wp-content/uploads/2025/01/Expanded-ASEAN-Guide-on-AI-Governance-and-Ethics-Generative-AI.pdf

អានបន្ថែម